
AUDIÊNCIA GERAL DARUAK HUSI SANTO PADRE LEÃO XIV
Ciclo Catequese - Jubileu 2025 (Jesus Cristo ita nia Esperança)
II. Jesus nia moris
Aiknanoik sira - 7. Samaritano.
"Nia liu husi sorin, haré no iha compaixão" (Lc. 10,33b)
Praça S. Pedro, 28.05.2025
[Catequese husi Santo Padre]:
Maun-alin no inan-feton doben sira,
ita continua medita kona ba aiknanoik balu husi Evangelho nebé hanesan ocasião atu muda ita nia perspetiva no loke-an ba esperança. Quando la iha esperança ne’e, dalaruma tamba ita focus de’it ba maneira rígida ruma no taka-an atu haré buat seluk, no aiknanoik sira tulun ita atu haré ba buat hirak ne’e ho ponto de vista seluk.
Ohin ha’u hakarak ko’alia kona ba ema ida be experto (matenek), preparado, doutor Lei nian, maibé nia iha hakarak atu muda perspetiva, basá nia focus liu ba nia-an rasik no la preocupa ho ema seluk (cfr. Lc. 10,25-37). Tamba ne’e, nia husu ba Jesus kona ba oinsá mak bele ‘sai nain’ (herança) ba moris rohan-laek, hodi usa liafuan ida nebé nia compreende nu’udar direito inequívoco. Maibé iha mahusuk ne’e nia kotuk, haksumik hela atenção seluk ida: liafuan ida nebé nia hakarak husu Jesus nia explicação mak termo “belun/ema nebé besik” (próximo), nebé literalmente atu dehan ema ida nebé besik ita.
Tamba ne’e, Jesus haktuir aiknanoik ida nebé sai hanesan dalan atu muda tiha mahusuk ne’e, atu passa husi ‘se mak hadomi ha’u?’ ba fali ‘se mak nia hadomi?’ Ida dahuluk ne’e nu’udar mahusuk nebé la maduro, no daruak ne’e nu’udar mahusuk ema boot ida nebé hatene sentido husi moris ne’e. Ida dahuluk ne’e nu’udar mahusuk ida nebé ita halo wainhira ita hakmatek de’it iha fatin no hein los de’it, ida daruak ne’e mak ida be dudu ita atu foti ação ruma.
Nune’e, aiknanoik be Jesus haktuir ne’e nu’udar cenário ida be iha dalan, no nu’udar dalan ida be difícil no todan, hanesan moris ne’e. Nu’udar dalan ida nebé ema ida tun husi Jerusalém – cidade iha foho leten - liu ba, hodi ba to’o Jerico – cidade be besik tasi. Ida ne’e nu’udar figura nebé fo sai antes saida mak sei acontece: ema be liu mai ne’e hetan assalto, ema tuda nia ho fatuk, ema na’ok nia no husik hela nia besik atu mate. Ida ne’e nu’udar experiência nebé mosu wainhira situação, eh ema nebé dalaruma ita confia ne’e mak foti buat hotu husi ita no husik hela ita iha dalan-ninin.
Maibé, moris ne’e hahú liu husi hasoru-malu (encontro) sira, no husi hasoru-malu hirak ne’e mak ita hatudu ita nia-an loloos. Ita iha ema seluk nia oin, haré ema seluk nia fragilidade no nia kbi’it-laek sira no ita bele decide saida mak bele halo: tulun nia ou halo finge la haré buat ida. Na’ilulik ida ho levita ida tun liu mos husi dalan nebé hanesan. Sira nu’udar ema hirak be hala’o kna’ar iha Templo Jerusalém nian, hirak be hela iha fatin lulik. Maibé, prática lulik hirak ne’e la automaticamente lori ba laran-luak. Loloos ne’e mak, molok atu haré kona ba questão religiosa, laran-luak ne’e nu’udar questão humanidade! Molok ita atu sai fiar-nain, uluk-nanain ita nu’udar ser humano.
Ita bele imagina, depois de hela kleur iha Jerusalém, na’ilulik no levita ne’e ansi los atu fila fali ba uma. Preocupação ne’e duni mak hela metin iha ita nia moris, nebé dalabarak taka dalan mai ita atu sente laran-luak. Ema hirak be sente dehan sira nia viagem mak tenke sai prioridade ne’e, sira sei preocupa atu lolo-liman ba ema seluk.
Maibé iha ne’e mak to’o mai ema ida nebé iha kbi’it duni atu para: samaritano ida, ema ida nebé pertence ba povo ida be ema hewa’i (cfr. 2Re. 17). Samaritano ne’e, texto Evangelho nian la dehan claro nia atu ba nebé, maibé dehan de’it nia hala’o viagem. Iha ne’e laiha relação ida ho religião. Samaritano ne’e para tanba de’it nia nu’udar ema ida be hateke hela ba ema seluk ida nebé precisa tulun.
Laran-luak ne’e hatudu liu husi hahalok concreto sira. Evangelista Lucas demora iha hahalok samaritano ne’e, ida be ita hanaran “di’ak”, maibé iha texto ne’e dehan de’it katak nia ema ida: samaritano ne’e hakbesik ba, basá karik o atu tulun ema ida labele husi dook de’it, o precisa tama iha laran, hafoer-an, dalaruma bele contamina tan; nia falun tiha kanek sira depois de hamoos tiha ho mina no tua; nia hasán ema ne’e ba nia kba’as, katak cura duni ema ne’e, basá tulun tebes duni ema ne’e hodi sente ema ne’e nia susar be todan; nia lori ba to’o fatin be nia aluga no selu tan ho nia osan rasik, “osan-mutin rua”, pelo menos kolen husi serviço loron rua nian; no nia promete atu selu liu tan wainhira nia fila mai, basá ema be terus ne’e la’os sasán ida be atu lori mai entrega de’it, maibé nu’udar ema (humano) ida nebé atu tau-matan.
Maun-alin no inan-feton doben sira, bainhira mak ita bele interrompe ita nia viagem atu para hodi iha laran-luak? Quando ita comprende katak ema be kanek iha dalan-ninin ne’e represente hela ita ida-idak. Então memória husi momento hirak be Jesus tulun ita sei halo ita iha mos kbi’it atu iha laran-luak.
Tanba ne’e, ita reza atu ita bele cresce iha humanidade, atu nune’e ita nia relação bele sai loloos no rico ho laran-luak. Ita husu ba Jesus nia Futar Fuan graça atu hetan nafatin sentimento nebé hanesan Nia.
[Cumprimenta peregrino sira husi rai no lian oi-oin]
https://www.vatican.va/content/leo-xiv/it/audiences/2025/documents/20250528-udienza-generale.html
Traduz husi: Zeferino Mesquita Almeida
AMU PAPA LEÃO XIV NIA AUDIÊNCIA GERAL DAHULUK
Ciclo Catequese - Jubileu 2025 (Jesus Cristo ita nia Esperança)
Add comment
Comments
Agradece ba traduzaun Fr. Nino, ne furak los bele ajuda ema barak.