
Ciclo Catequese - Jubileu 2025 (Jesus Cristo ita nia Esperança)
II. Jesus nia moris
Aiknanoik sira - 6. Ema be kari-fini.
"Nia ko'alia buat barak ba sira liu husi ainanoik" (Mt. 13,3a)
Praça São Pedro, 21.05.2025
Maun-alin inan-feton doben sira,
ha’u haksolok tebes bele hasoru imi iha ha’u nia audiência geral ba dahuluk ida ne’e. Ha’u sei continua tan de’it ciclo catequese jubileu nian, ho tema “Jesus Cristo ita nia esperança”, nebé Papa Francisco hahú tiha ona.
Ohin ita continua atu medita kona ba Jesus nia aiknanoik, nebé tulun ita atu hetan esperança, basá hatudu mai ita oinsá mak Maromak serviço iha ita nia história. Ohin ha’u hakarak ko’alia liu kona ba aiknanoik ida nebé particular uitoan, tamba aiknanoik ne’e mak sai hanesan introdução ba aiknanoik hotu. Aiknanoik kona ba ema be kari fini (cfr. Mt. 13,1-17). Ho sentido ida katak, liu husi aiknanoik ida ne’e ita bele hatene maneira oinsá mak bele comunica ho Jesus, be iha buat barak los atu hanorin mai ita liu husi anúncio Evangelho ohin nian.
Aiknanoik ida-idak haktuir história nebé foti husi moris loro-loron nian, no mos hakarak dehan buat adicional ruma, nebé lori ita ba significado nebé klean. Aiknanoik hamoris mahusuk sira iha ita nia an, convida ita atu la para de’it iha buat nebé ita bele haré. Liu husi história nebé haktuir no mos figura nebé hatudu mai ha’u, ha’u bele husu ba ha’u nia an: iha história ne’e nia laran, ha’u mak ida nebé? Figura ida ne’e atu dehan saida mai ha’u nia moris? Liafuan “aiknanoik” (parábola) mai husi verbo grego paraballein, nebé dehan kari iha oin. Aiknanoik kari liafuan ida iha oin nebé provoca no dudu ha’u atu husu mai ha’u nia an.
Aiknanoik kona ba kari-fini ko’alia duni kona ba dinámica husi Maromak nia liafuan no efeito nebé liafuan ne’e produz. Tanba ne’e, liafuan ida-idak iha Evangelho ne’e nu’udar fini-musan ida nebé kari hela mai ita nia moris. Dalabarak Jesus usa figura fini-musan, ho significado oi-oin. Iha capítulo 13 husi Evangelho S. Mateus nian, aiknanoik kona ba kari-fini introduz aiknanoik ki’ik seluk tan iha laran, balu haktuir kona ba fini-musan be iha rai: trigo-musan no du’ut aat, mostarda musan, rikusoin be haksumik iha to’os laran. Tanba ne’e, rai ne’e mak saida? Ne’e mak ita nia fuan, no mos mundo, comunidade no Igreja. Tanba ne’e, Maromak nia liafuan buras no provoca bei-beik ita nia realidade.
Evangelho hahú ho Jesus sai husi uma no ema barak nebé haleu nia (cfr. Mt. 13,1). Nia liafuan sira dada ema no kro’at. Iha ema barak ne’e katak iha mos situação nebé la hanesan. Jesus nia liafuan ba ema hot-hotu, maibé serviço iha ema ho maneira nebé la hanesan. Ho contexto ida ne’e mak bele halo ita compreende didi’ak sentido husi aiknanoik.
Ema be kari-fini, sai ba kari-fini, maibé la preocupa fini-musan ne’e atu monu iha nebé. Nia kari mos fini-musan iha fatin nebé provavelmente sei la fo fuan: iha dalan, iha fatuk-leet, iha aitarak-leet. Ho hahalok ida ne’e halo ita be rona aiknanoik ne’e sente estranho no husu: tanba sa?
Ita toman tiha ona atu calcula buat hot-hotu – dalaruma ida ne’e importante duni -, maibé ida ne’e la folin iha domin! Ema be kari-fini ne’e quando kari “narnaran de’it” fini-musan ne’e nu’udar figura ida nebé hatudu Maromak nia domin mai ita. Loos duni katak destino fini-musan nian depende mos ba rai ida nebé simu nia no situação nebé nia hasoru, maibé li-liu iha aiknanoik ida ne’e Jesus hakarak dehan mai ita katak Maromak kari fini-musan liu husi Nia liafuan ba rai ho tipo oi-oin, katak, iha ita nia situação saida-saida de’it: dalaruma ita superficial liu no la hakmatek, dalaruma ita entusiasmo demais, dalaruma ita sente todan ho preocupação oi-oin moris nian, maibé iha mos momento ruma nebé ita sente disponível no pronto atu simu. Maromak sempre fiel no hein nafatin atu fini-musan ne’e moris no buras. Maromak hadomi ita nune’e: la hein atu temque sai kedas rai-metan, Nia continua fo nafatin Nia liafuan mai ita. Dalaruma tanba Nia confia duni ita, atu loron ida ita nia hakarak atu sai rai-metan ne’e bele moris. Esperança mak ida ne’e, harí iha fatuk generosidade nia leten no iha Maromak nia laran-luak.
Wainhira Jesus haktuir katak fini-musan be fo fuan, Jesus ko’alia hela mos kona ba Nia moris. Jesus mak Liafuan ne’e rasik, Nia mak Fini-musan ne’e. No fini-musan nebé atu fo fuan, temque mate uluk lai. Então aiknanoik ida ne’e atu dehan katak, Maromak pronto nafatin atu kari nafatin mai ita no Jesus mos pronto atu mate hodi muda ita nia moris.
Ha’u hanoin kona pintura furak ida husi Van Gogh: Il seminatore al tramonto - “Ema be kari-fini iha loromatan-tun”. Pintura nebé hatudu ema ida kari-fini iha loro-manas nia laran hakarak dehan mai ha’u kona ba ema ida be serviço ne’e nia kolen. No ha’u hakfodak tanba, iha ema be kari fini ne’e nia kotuk, Van Gogh pinta mos trigo ida nebé boot tiha ona. Ha’u hanoin ida ne’e nu’udar imagem husi esperança: ho dalan oi-oin, trigo-musan ne’e fo fuan tiha ona. Ita la hatene oinsa, maibé nia acontence nune’e duni. Maibé iha pintura ne’e, ema be kari fini ne’e ita atu la hetan tanba domina liu husi loro-matan nia naroman, dalaruma atu fo hanoin mai ita katak, Maromak mak muda história ne’e, maske dalaruma ita sente Nia la iha eh dook. Loro-matan mak halo manas rai ne’e hodi haboot fini-musan ne’e.
Maun-alin no inan-feton doben sira, iha situação moris ohin loron nian ida nebé mak Maromak nia liafuan book ita? Ita husu ba Na’i graça atu simu nafatin fini-musan nebé Nia liafuan rasik. No karik ita hatene an katak ita la’os rai-metan, keta lakon coragem, maibé husu ba Nia atu serviço nafatin hodi muda ita sai rai-metan.
[Cumprimenta peregrino sira husi rai no lian oi-oin]
[Liafuan ikus]:
situação iha baliza sira rai Gaza nian oras ne’e preocupado no doloroso los. Ha’u hakarak fo hanoin fila-fali atu husik ajudo humanitário sira tama hodi tulun no hapara oho-malu, tanba labaraik sira, katuas-ferik sira, ema moras sira mak sai vítima.
Traduz husi: Zeferino Mesquita Almeida
AMU PAPA LEÃO XIV NIA HOMÍLIA IHA MISSA DAHULUK HAHÚ NIA MINISTÉRIO PETRINO
AMU PAPA LEÃO XIV NIA CELEBRAÇÃO EUCARÍSTICA
Add comment
Comments