[TETUN] AUDIÊNCIA JUBILAR – CATEQUESE HUSI AMU PAPA LEÃO XIV

Published on 14 June 2025 at 20:43

AUDIÊNCIA JUBILAR

CATEQUESE HUSI AMU PAPA LEÃO XIV

Hein katak conecta (esperar é conectar). Ireneu de Lyon

Basílica S. Pedro – Sábado, 14.06.2024

(Iha ocasião Jubileu ba desporto sira)

      Hodi Padre, hodi Filho no Espírito Santo sira naran… Dame horik ho imi!

      Maun-alin no bin-feton doben sira,

      Dadér ida ne’e ita sei continua fila-fali audiência especial jubilar nebé amu Papa Francisco hahú tiha ona iha fulan janeiro, nebé haraik nafatin aspecto particular sira kona ba virtude teologal esperança nian ho sasin figura espiritual ida. Tanba ne’e, ita continua dalan nebé hahú tiha ona, nu’udar peregrino esperança nian!

      Esperança ida be transmite liu husi apóstolo sira hori uluk kedas mak halibur ita. Apóstolo sira haré rai ida be tutan-malu ho Lalehan liu husi Jesus: ho sira nia matan, sira nia tilun, ho liman sira simu Liafuan moris nian. Jubileu ne’e nu’udar odamatan ida be nakloke ba mistério ida ne’e. Tinan Jubileu nian ho dalan radical tau hamutuk Maromak nia mundo ho ita nian. Ida ne’e mak convida ita atu sério ho saida mak ita reza loro-loron: “Iha rai, nu’udar iha Lalehan”. Ida ne’e mak ita nia esperança. Ida ne’e mak aspecto ida nebé ohin ita hakarak halo kle’an: hein ne’e katak conecta (tau hamutuk).

      Bispo Ireneu de Lyon, nu’udar teólogo cristão boot ida husi sira seluk, sei tulun ita atu reconhece kmo’ok no atual oinsá ita nia esperança ne’e. Ireneu moris iha Ásia Menor no hetan formação husi ema hirak nebé conhece diretamente apóstolo sira. Hafoin nia mai Europa, basá iha Lyon iha ona comunidade sarani sira balu nebé mai duni husi nia rai rasik. Di’ak los mai ita atu hanoin kona ba ne’e iha ne’e, iha Roma, iha Europa! Evangelho ne’e lori liu husi liur mak tama mai continente ida ne’e. Ireneu conecta (tau hamutuk) Oriente no Ocidente. Ida ne’e sai tiha ona nu’udar sinal esperança nian, tanba fo hanoin mai ita oinsá mak ema sira tulun atu hariku malu.

      Maibé Ireneu iha rikusoin boot ida nebé fo mai ita. Divisão doutrinal sira be nia hasoru iha comunidade sarani nian, conflito sira iha laran no perseguição sira be iha liur la halo nia lakon aten-brani. Maibé iha mundo ida be rahun, nia aprende atu hanoin di’ak liu tan, lori liu tan atenção ba Jesus. Nia sai tiha cantór ba nia-an rasik, nia isin rasik. Reconhece katak iha Nia, buat hirak be ita considera nu’udar fahe-malu sei sai harí fila-fali iha unidade. Jesus la’os muro ida nebé atu fahe ita, maibé nu’udar odamatan ida nebé halo ita hamutuk. Ita precisa hamutuk ho Nia no distingue realidade husi ideologia sira.

      Maun-alin no bin-feton doben sira, ohin-loron mos ideia sira bele halo bulak no liafuan sira bele oho ema. Iha sorin seluk, liu husi isin mak cria ita hot-hotu; isin mak liga ita ba rai no ba criatura sira seluk. Iha criatura hotu, iha maun-alin no bin-feton sira hotu tenke simu no contempla Cristo nia isin. Ita rona isin nia halerik, ita rona ema seluk nia terus bolu ita ho naran. Ukunfuan ida be ita simu hori-uluk kedas mak hadomi malu. Ida ne’e hakerek tiha ona iha ita nia isin, molok atu hakerek iha lei sira.

      Ireneu, mestre unidade nian, hanorin ita atu labele contra, maibé conecta. Iha matenek nebé la’os atu hafahe, maibé atu conecta. Atu distingue ne’e importante, maibé nunca atu fahe. Jesus mak moris rohan-laek iha ita nia leet: Nia tau hamutuk hirak be la hanesan no halo possível duni comunhão ne’e.

Ita nu’udar peregrino esperança nian, basá iha ema sira leet, povo no criatura sira hotu precisa ema ida nebé decide atu la’o ba comunhão. Ema seluk sei tuir ita. Hanesan Ireneu de Lyon iha século daruak nian, nune’e mos ita fila ba harí ponte iha ita ida-idak nia fatin nebé oras ne’e sei existe muro. Ita loke odamatan sira, conecta mundo ne’e no sei iha esperança.

 

[Amu Papa cuprimenta povo sira husi nação no lian oi-oin]

 

Apelo

      Iha loron sira ikus ne’e mos, ita simu notícia sira nebé cria preocupação makás. Situação iha Irão no iha Israel hatauk grave liu tan, no iha momento delicado los nune’e, ha’u hakarak husu fila-fali ho kbi’it ba responsabilidade no razão. Comprimisso atu harí mundo ida nebé seguro no livre husi ameaça nuclear sira tenke hala’o liu husi sorumutu respeita-malu nian no diálogo ida nebé loos, atu harí dame ida be metin, harí iha justiça, iha fraternidade no ema hotu nia di’ak. La iha ema ida mak ameaça fali ema seluk nia existência. Nação ida-idak nia dever mak apoio dame, hahú dalan reconciliação no fo solução nebé garante segurança no dignidade ba ema hot-hotu.

 

Texto original:

https://www.vatican.va/content/leo-xiv/it/audiences/2025/documents/20250614-udienza-giubilare.html

 

Traduz husi: Zeferino Mesquita Almeida

AUDIÊNCIA JUBILAR - 14.06.2025


Kona ba "Timor oan - maromak oan"

    Nu'udar iniciativa pessoal husi - Zeferino Mesquita Almeida (seminarista diocesano, husi Arquidiocese de Dili; oras ne'e, estuda iha Pontifícia Universidade Gregoriana, Roma) - atu promove lian Tetun liu husi halo tradução ba documento sira, homília sira, mensagem sira nebé mai husi Santo Padre no Magistério Igreja Católica nian. Lian Tetun nebé hakerek iha sítio ne'e sei usa regra ortográfica Tetun Kreda nian, basá sei publica de'it hanoin hirak nebé liga ho fiar sarani nian, nu'udar dalan ida atu tulun sarani sira no ema hotu nebé hakarak conhece no comprende didi'ak mensagem Cristo nian. Sítio ne'e nakloke mos ba sugestão no crítica construtiva sira nebé mai hato'o liu husi leitór sira, tanba ne'e, sente livre ba, atu hato'o itaboot sira nia Hanoi di'ak sira.


Add comment

Comments

There are no comments yet.

Create Your Own Website With Webador