AUDIÊNCIA GERAL HUSI PAPA LEÃO XIV (11.06.2025)

Published on 11 June 2025 at 16:45

Ciclo Catequese - Jubileu 2025 (Jesus Cristo ita nia Esperança)

I. Jesus nia moris

Aiknanoik sira - 9. Bartimeu.

«Aten-brani ba! hamriik, Nia bolu o!» (Mc. 10,49)

 

Praça S. Pedro – Quarta-Feira, 11.06.2025

Maun-alin no inan-feton doben sira,

      Ho catequese ida ne’e ha’u hakarak lori ita ba haré aspecto importante seluk ida iha Jesus nia moris, mak Jesus cura ema moras sira. Tanba ne’e ha’u convida imi atu tau hotu imi nia todan no fraqueza hotu iha Jesus futar-fuan nia oin, tau mos fatin hotu iha imi nia moris nebé imi sente parado no labele book-an. Ita husu ho laran-metin ba Na’i atu rona ita nia halerik sira no cura ita!

      Personagem ida be acompanha ita iha ita nia reflexão ohin nian ne’e tulun ita atu comprende katak, nunca atu husik ita nia esperança, maske ita sente lakon ita nia an. Personagem ne’e mak Bartimeu, ema matan-delek no husu esmola iha dalan, nebé Jesus hetan iha Jerusalém (cfr. Mc. 10,40-52). Fatin ne’e significativo: Jesus la’o dadauk ba Jerusalém, hahú nia viagem husi “parte okos” liu iha Jericó, cidade nebé iha tasi-ibun. Nune’e mos Jesus, ho Nia mate, Nia ba foti fila-fali Adão ida be monu tiha ona no representa ita ida-idak.

      Bartimeu ne’e katak “Timeu nia oan”: descreve ema ne’e liu husi relação ida, maibé nia mes-mesak los. Naran ne’e bele dehan mos “oan husi honra” ou “husi admiração”, loos duni katak la hanesan ho nia condição atual ne’e. Basá naran ne’e importante tebes iha cultura ema Hebreu nian, atu dehan katak Bartimeu la moris tuir saida mak nia naran hakarak dehan.

      Bartimeu hakmatek, la hanesan ho ema barak be tuir iha Jesus nia kotuk. Evangelista haktuir katak nia tur iha dalan, tanba ne’e precisa ema ruma atu hi’it nia halo hamri’ik no la’o tuir nia dalan.

      Saida mak ita sei halo wainhira ita tama iha situação ida nebé ita la consegue hetan dalan atu sai? Bartimeu hanorin ita atu usa ita nia recurso hirak be iha ita nia an. Nia nu’udar ema ida be husu esmola, hatene husu, no bele mos hakilar! Wainhira o hakarak tebes duni buat ruma, o sei halo buat hotu atu hetan, maske ema seluk hirus o, hatún o no haruka atu o husik tiha. O hakarak tebes duni, o sei hakilar!

      Bartimeu nia hakilar, be haktuir iha Evangelho Marcos nian – “Jesus, David nia ona, sadia ha’u” (v. 47) – ida ne’e sai tiha oração conhecida ida iha tradição oriental nian, nebé ita mos bele usa: “Na’i Jesus Cristo, Maromak Oan, sadia atan-ha’u sala-nain”.

      Bartimeu matan-delek, maibé paradoxalmente nia haré di’ak liu fali ema seluk, nia conhece se mak Jesus! Wainhira rona nia hakilar, Jesus para no haruka ema bolu nia (cfr. v. 49), basá la iha hakilar ida mak Maromak la rona, maske wainhira ita lakohi atu fila ba Nia (cfr. Ex. 2,23). Estranho uitoan, basá ema ne’e matan-delek maibé Jesus la la’o ba nia; ita hanoin uitoan karik, ida ne’e nu’udar dalan ida atu hamoris fila-fali Bartimeu: dudu nia atu hamriik, bele hadér fila-fali husi nia situação mate-laran. Maibé atu halo ida ne’e nia precisa halo gesto importante ida: tenke soe hela nia hena-taka (cfr. v. 50)!

      Ba ema be husu esmola, hena-taka ne’e importante tebes: nu’udar segurança, nu’udar uma, nu’udar defesa ida atu tahan-an. Liu tan ne’e, lei dehan katak ema be husu esmola ne’e nia hena-taka tenke fo fila fali ba nain iha kalan, wainhira promete ona ba nia (cfr. Ex. 22,25). Maibé, dalabarak buat ida be satan netik ita mak ita nia segurança rasik, buat nebé ita usa atu tahan-an maibé mos taka-dalan hela mai ita. Atu la’o ba Jesus no fo nia an atu Jesus cura, Bartimeu tenke fo an tomak ho nia vulnerabilidade hotu. Ida ne’e mak dalan fundamental ida iha dalan curativo nian.

      Mahusuk nebé Jesus halo ne’e mos estranho uitoan: “Saida mak o hakarak atu Ha’u halo ba o?” (v. 51). Maibé loloos ne’e, acontece katak ita lakohi hetan di’ak husi ita nia moras, dalaruma ita gosta nonok atu la assumi responsabilidade. Bartimeu nia resposta ne’e kle’an: nia usa verbo anaplabein (iha grego), nebé bele dehan “haré fila-fali”, maibé ita bele traduz mos dehan “foti-matan”. Loloos ne’e, Bartimeu la’os de’it atu haré fila-fali, maibé atu simu fila-fali nia dignidade! Atu hateke ba aas, ita precisa foti-sae ita nia ulun. Dala wa’in ema barak metin iha fatin de’it, tanba moris halo sira sente la folin no hakarak de’it atu hetan fila-fali nia valor rasik.

      Fiar mak salva Bartimeu no ita ida-idak. Jesus cura ita atu nune’e ita bele sai livre. Nia la convida Bartimeu atu tuir Nia, maibé Jesus dehan ba Bartimeu atu la’o tuir fali Bartimeu nia dalan (cfr. v. 52). Marcos conclui passagem ne’e dehan katak Bartimeu tuir duni Jesus: nia hili ho liberdade tomak atu tuir ida nebé nu’udar Dalan!

      Maun-alin no inan-feton doben sira, ita lori ho fiar-metin ba Jesus nia futar-oin ita nia moras sira, no ita nia belun sira nian, ita lori ema hirak be sente lakon-dalan ne’e nia moras. Ita hakilar mos ba sira, no fiar katak Na’i sei para hodi rona ita.

 

[Cumprimenta peregrino sira husi rai no lian oi-oin]

Texto Original: https://www.vatican.va/content/leo-xiv/it/audiences/2025/documents/20250611-udienza-generale.html#_ftnref1

 

Traduz husi: Zeferino Mesquita Almeida


Add comment

Comments

There are no comments yet.