AUDIÊNCIA JUBILAR (22.11.2025)

Published on 22 November 2025 at 18:08

Catequese

9. Hein ne’e katak assume posição ida

Dorothy Day

Praça S. Pedro – Sábado, 22.11.2025

Maun-alin no feton doben sira, bom dia no bem vindo!

Iha imi barak nebé mak, mai iha Roma ohin loron ne’e ne’e nu’udar realização husi hakarak (mehi) boot ida. Ba hirak nebé mak halo peregrinação no mai to’o ona nia rohan, importante atu hanoin fila-fali momento nebé imi foti decisão (atu halo peregrinação ne’e). Iha buat ruma nebé iha início, book imi nia fuan, dala-ruma tanba liafuan eh convite husi ema seluk. Nune’e, Na’i Maromak rasik mak kaer imi nia liman: husi hakarak ida hafoin ba to’o decisão ida. La ho ida ne’e, imi sei labele to’o mai iha ne’e. Importante atu hanoin fila-fali ida ne’e.

No importante mos ida be ita foin rona iha Evangelho: «Ba ida nebé mak simu barak, sei husu mos barak; ba ida nebé mak (ema) confia barak, sei exige barak mos». Jesus dehan ida ne’e ba discípulo sira nebé besik liu, hirak nebé hamutuk beibeik ho Nia. Ita mos molok mai to’o iha ne’e ita simu barak tiha ona, ita hamutuk ho Jesus no hamutuk ho Igreja, maske Igreja ne’e nu’udar comunidade ida be ho ema nia limite hotu, maibé ita simu barak tiha ona. Então, Jesus hein barak mos husi ita. Ida ne’e nu’udar sinal confiança nian, amizade nian. Nia hein barak, basá Nia conhece no hatene saida mak ita bele halo!

Jesus mai no lori ahi: ahi domin Maromak nian iha rai no ahi husi ita nia fuan nia hakarak. Iha sorin seluk, Jesus hasai dame ne’e husi ita, karik ita hanoin dame ne’e nu’udar tranquilidade passiva ida. Basá ida ne’e la’os dame nebé loloos. Dala-ruma, ita hakarak liu atu “mes-mesak de’it ho dame”: atu ema ida labele incomoda ita, no hakarak sente katak ema seluk la existe. Ida ne’e la’os Maromak nia dame. Dame ida be Jesus lori mai ne’e nu’udar ahi ida nebé exige buat barak husi ita. Uluk-nanain, husu ita atu assume posição ida. Wainhira hasoru injustiça, desigualdade, iha nebé ema nia dignidade rahun: assume (foti) posição ida. Hein ne’e katak foti posição ida. Hein ne’e katak compreende iha fuan no hatudu katak realidade ne’e labele continua nafatin hanesan ho ida antes. Ida ne’e mos nu’udar ahi di’ak husi Evangelho.

Ha’u hakarak hanoin kona ba feto americana ida nebé matenek, Dorothy Day, nebé moris iha século kotuk. Nia iha ‘ahi’ iha nia an. Dorothy Day foti posição ida. Nia haré katak modelo desenvolvimento iha nia rain la fo oportunidade ba ema hotu, no nia compreende katak mehi ba ema barak ne’e hanesan de’it mehi aat ida, nu’udar sarani ida nia hakarak envolve-an mos hanesan serviço-nain, hamutuk ho migrante sira, hamutuk ho hirak be ema hewa’i tanba economia la sustenta. Nia hakerek no serví: importante atu tau hamutuk hanoin, fuan no liman. Ida ne’e mak significa assume posição ida. Nia hakerek nu’udar jornalista, eh bele dehan, nia hanoin no tulun mos ema seluk atu hanoin. Hakerek ne’e importante! Nune’e mos lê, iha tempo ohin loron liu fali tempo sira be liu ona. Hafoin Dorothy mos serví hahán, fahe roupa sira, nia hatais no han hanesan ho ema hirak be nia serví: tau hamutuk hanoin, fuan no liman sira. Ho nune’e, hein ne’e katak foti posição ida.

Dorothy Day envolve mos ema barak. Sira harí uma iha cidade barak, iha bairro barak: la’os centro serviço sira nebé boot, maibé nu’udar ponto caridade no justiça nian nebé sira bolu malu ho ida-idak nia naran, sira ida-idak conhece malu no muda hirus sai comunhão no ação. Ida ne’e ema dame-nain sira halo: foti posição ida no simu mos consequência sira, maibé la’o nafatin bao in. Hein ne’e katak foti posição ida, hanesan Jesus, ho Jesus. Nia ahi mak ita nia ahi. Hein katak Jubileu hamoris ahi ida ne’e iha ita no iha Kreda tomak!

 

[Amu Papa cumprimenta peregrino sira husi rai no lian oioin]

 

Texto Original:

https://www.vatican.va/content/leo-xiv/it/audiences/2025/documents/20251122-udienza-giubilare.html

Traduz husi: Zeferino Mesquita Almeida



22 November 2025
8 November 2025
31 October 2025
25 October 2025
11 October 2025
10 October 2025

Kona ba "Timor oan - Maromak oan"

    Nu'udar iniciativa pessoal husi - Zeferino Mesquita Almeida (seminarista diocesano, husi Arquidiocese de Dili; oras ne'e, estuda iha Pontifícia Universidade Gregoriana, Roma) - atu promove lian Tetun liu husi halo tradução ba documento sira, homília sira, mensagem sira nebé mai husi Santo Padre no Magistério Igreja Católica nian. Lian Tetun nebé hakerek iha sítio ne'e sei usa regra ortográfica Tetun Kreda nian, basá sei publica de'it hanoin hirak nebé liga ho fiar sarani nian, nu'udar dalan ida atu tulun sarani sira no ema hotu nebé hakarak conhece no comprende didi'ak mensagem Cristo nian.

Sítio ne'e nakloke mos ba sugestão no crítica construtiva sira nebé mak hato'o husi leitór sira, tanba ne'e, sente livre ba, atu hato'o itaboot sira nia hanoin di'ak sira.

Add comment

Comments

There are no comments yet.